Z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy, Gmina Choroszcz ustanowiła nowe miejsce pamięci na swoim terenie. Walka pod Złotorią, która odbyła się 21 maja 1831 roku – to bitwa lokalna, miejscowa, jednakże wpisująca się w tzw. wielką historię, znaną nam z kart podręczników. Niemniej jednak to tu – u nas walczyli tacy bohaterowie jak gen. Józef Bem czy gen. Ignacy Prądzyński. Gmina Choroszcz, dokonując aktu odsłonięcia pomnika Walk pod Złotorią 1831 roku, rozszerzyła więc w regionie spektrum miejsc związanych z Nocą Listopadową.

Złotoryjska listopadowa współczesna uroczystość, choć gminna i lokalna, zyskała uznanie zacnych Gości. W uroczystym odsłonięciu pomnika, obok gospodarzy: Burmistrza Choroszczy Roberta Wardzińskiego, jego Zastępcy – Mirosława Zalewskiego i radnych miejskich, uczestniczyli również: Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski, Mariusz Dudziński Burmistrz Tykocina, Dyrektor Muzeum Podlaskiego w Białymstoku – dr. Waldemar Wilczewski, Dyrektor Muzeum Wojska w Białymstoku – Robert Sadowski, Marek Kuczyński – Prezes Wodociągów Podlaskich. Na terenie Szkoły w Złotorii nie dało się nie zauważyć obecności Wojska Polskiego, na którego czele stał płk Paweł Lachowski – Dowódca Garnizonu Białystok i 18. Pułku Rozpoznawczego, a także por. Jacek Łabanowski, dowódca kompanii 1. Podlaskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że żołnierze obu formacji pełnili honorowy posterunek przy pomniku, nadając wydarzeniu zasłużonej estymy i żołnierskiego sznytu; żołnierze też, specjalnie dla młodzieży, zorganizowali pokaz sprzętu wojskowego. Podczas uroczystości w Złotorii obecni byli też przedstawiciele lokalnych i regionalnych organizacji i instytucji, m.in.: Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy, Szkoły Podstawowej im. H. Sienkiewicza w Choroszczy. Była też licznie zgromadzona społeczność Szkoły Podstawowej w Złotorii na czele z Panią Dyrektor Moniką Prejzner oraz proboszczem złotoryjskiej parafii pw. Św. Józefa – ks. Bogusławem Samselem, który dokonał poświęcenia pomnika, a także poprowadził modlitwę „Anioł Pański” za zmarłych. W tym miejscu – jako, że ustanowienie monumentu w Złotorii było inicjatywą śp. Jana Adamskiego – minutą ciszy uczczono pamięć tego nieodżałowanego regionalisty. Podczas uroczystości, wspaniale swą obecność zaznaczyła również jednostka OSP Złotoria, której druhowie, obok uczniów Szkoły Podstawowej w Choroszczy, wystawili poczet ze sztandarem, a także uroczyście wciągnęli flagę państwową na maszt, pełniąc przy niej asystę.

W tym miejscu należy dodać, że podczas uroczystości miał miejsce szczególnie doniosły moment, a mianowicie Burmistrz Choroszczy – Aktem Powierzenia Pomnika – symbolicznie przekazał opiekę nad nim społeczności Szkoły w Złotorii. Zobowiązał tym samym młode pokolenia, by godnie opiekowały się miejscem: dbały o pamięć i treść, które ze sobą niesie. „By – jak wyraził się Burmistrz Wardziński – dawna historia, niemal sprzed 200 lat, była wspaniałą inspiracją na dziś i na przyszłość”.

Życzymy, by tak było istocie, ponieważ mimo tego, że choć od wydarzeń z 1831 roku minęło aż 190 lat, ustanawiając ich pamiątkę dziś, dajemy świadectwo tego, że ówczesna historia nie jest „za stara” lub „zbyt dawna” i należy o niej zapomnieć. Wręcz przeciwnie: pamięć o niej jest naszym dzisiejszym obowiązkiem. Obowiązkiem nas – współczesnych, jak i przyszłych pokoleń, w myśl strof wiersza pt.: „29 Listopada” autorstwa Artura Oppmana:

(…) Podchorążowie i akademicy,
To, co jest Polski pulsem wciąż czującym,
Na przerażenie milczącej ulicy
Ku zorzom, które palą się w szkarłatach,
Pomaszerują ku zorzom wschodzącym,
Aby wybuchnąć słońcem – po stu latach.

(…) Już ci ojczyzno, złota nić nie zginie,
Którego wodzem: żołnierz i poeta,
Już ty, ojczyzno nie pochylisz grzbieta,
I tak zostanie na ciąg wieku długi –
Zbraknie jednego, będzie czuwał drugi.
Dusza narodu zjawiła się w czynie. (…)

Noc pamiętna? Ty byłaś symbolem
Tego, co będzie aż po dzień dzisiejszy,
Z poezji wstałaś nad ojczystym polem,
Z ducha narodu pieśni najpiękniejszej,
W której się wolność przez krew rozpromienia
W słońce, łączące wszystkie pokolenia…

Fot. Tomasz Adamski, TPCh