Jan Adamski urodził się 17 kwietnia 1941 roku w Choroszczy i mieszkał tu do ostatnich swych dni. Był synem Lucjana i Hieronimy z domu Kranc. Uczył się w miejscowej szkole podstawowej, następnie uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego nr 3 w Białymstoku. Po maturze kontynuował naukę w Pomaturalnej Szkole Technicznej w Białymstoku ze specjalnością telewizja, uzyskując kwalifikacje technika technologa telewizji. Dwuletnią służbę wojskową (1964-1966) odbywał na Dolnym Śląsku (Jelenia Góra) oraz na Lubelszczyźnie.

W życiu prywatnym, Jan Adamski od 1966 roku był Mężem Donaty z domu Bułkowska, Ojcem pięciorga dzieci i Dziadkiem piętnastu wnucząt. Był dobrym mężem i ojcem, który starał się łączyć pracę zawodową i troskę o dobro rodziny z pracą społeczną na rzecz rodzinnego miasta i regionu.

Pracował w różnych zakładach, m.in. w PKP, Białostockiej Elektrowni, i od 1967 roku – przez 32 lata – jako instruktor w Radiowo-Telewizyjnym Centrum Nadawczym w Krynicach k. Białegostoku.

Jako rodowity choroszczanin, od najmłodszych lat był wytrwałym tropicielem materialnych śladów swojej Małej Ojczyzny, przysłowiowym „szperaczem historii”. Przez wiele lat trudnił się naprawą sprzętu radiowo-telewizyjnego. Wizyty u klientów w gminie Choroszcz oraz poza jej granicami, były okazją do rozmów, pozyskiwania cennych relacji o udziale mieszkańców Choroszczy i okolic w dziele odzyskiwania przez Polskę niepodległości.

Pan Jan był pasjonatem. Wiódł prym w pozyskiwaniu dokumentów i eksponatów o dużej wartości historycznej. Pasja zbieracka Jana Adamskiego, zapoczątkowana w latach 70. XX wieku, skupiła się w pozyskiwaniu militariów, zwłaszcza egzemplarzy broni białej oraz falerystycznych pamiątek, takich jak: ordery, medale i odznaczenia. Zaowocowało to ekspozycją tych drogocennych zabytków podczas wielu wystaw i pokazów kolekcjonerskich, organizowanych zarówno w Choroszczy, jak i w regionie. Przykładem jego zainteresowań mogą być również materiały archiwalne Komendy Lokalnej Polskiej Organizacji Wojskowej, działającej w Choroszczy w latach 1917-1919, czy angielski hełm Antoniego Popko, żołnierza spod Monte Cassino. Jako zapalony regionalista, Jan Adamski posiadał ogromny zbiór archiwaliów, zdjęć i relacji związanych z rodzinną Choroszczą oraz całym regionem.

Jan Adamski był człowiekiem wielkiego formatu, o szerokich horyzontach i zainteresowaniach, wszechstronnym, dla którego fotografowanie czy filmowanie nie sprawiało problemów. Zarejestrowane przez Niego obiekty historyczne czy wydarzenia są wspaniałą kroniką dziejów Choroszczy.

Śp. Jan Adamski aktywnie uczestniczył w wielu konferencjach historycznych i sympozjach, wygłaszając odczyty wsparte relacjami i materialnymi śladami przeszłości. Był społecznikiem z krwi i kości, miłośnikiem swego rodzinnego miasta i regionu, jednym z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy. W Stowarzyszeniu piastował rożne funkcje kierownicze: od kierownika sekcji historycznej, wiceprezesa, z prezesem zarządu włącznie. Był licencjonowanym przewodnikiem po Narwiańskim Parku Narodowym i projektantem tras rowerowych na terenie gminy Choroszcz. Wiele wycieczek pieszych, rowerowych i autokarowych organizowanych przez Towarzystwo Przyjaciół Choroszczy – to zasługa Pana Jana.

Od dziesiątków lat Jan Adamski dbał o ochronę dziedzictwa narodowego, w tym zabytków sakralnych i nekropolii różnych wyznań. On to – już w 1984 roku – zainicjował upamiętnienie wielu miejsc pamięci, związanych z powstaniem styczniowym, Polską Organizacją Wojskową, I i II wojną światową. Wraz z ojcem – Lucjanem, 11 kwietnia 1984 roku, na miejscu straceń z 1863 roku umieścił biały brzozowy krzyż, a następnie zainicjował utworzenie Społecznego Komitetu Upamiętnienia Powstania Styczniowego 1863 roku w Choroszczy. W Komitecie sprawował funkcję wiceprezesa, będąc wyjątkowo skutecznym kierownikiem, czego efektem jest okazały pomnik, uroczyście odsłonięty i poświęcony 8 października 1989 roku. Jan Adamski zabiegał też o odnowienie Mogiły Powstańczej zlokalizowanej w Choroszczy na tzw. Wypuście (ul. Zastawie I). Doprowadził do upamiętnienia udziału choroszczan w Polskiej Organizacji Wojskowej, czego efektem było odsłonięcie i poświęcenie okolicznościowej tablicy w kościele parafialnym w Choroszczy w listopadzie 1984 roku oraz powstania Pomnika Polskiej Organizacji Wojskowej na tzw. Birży (na skrzyżowaniu ulic: Lipowej i Henryka Sienkiewicza w Choroszczy). Z inicjatywy Jana Adamskiego został uchwalony herb i flaga Choroszczy oraz pieczęć Rady Miejskiej w Choroszczy. Zasługą Jana Adamskiego są organizowane (22 stycznia) obchody rocznicowe wybuchu powstania styczniowego, a 15 sierpnia – obchody Święta Wojska Polskiego. To właśnie Jemu zawdzięczamy odnowienie cmentarza wojennego z 1915 roku na Babiej Górze, rewitalizację cmentarza jeńców wojennych (ul. Żółtkowska) i postawienie krzyża w miejscu danej kirchy ewangelickiej na Placu im. dr. Zygmunta Brodowicza.

Jan Adamski dbał również o niematerialne ślady dziejów rodzinnego miasta. Przykładem tego mogą być kolejne zmiany w nazewnictwie ulic Choroszczy, wdrażane przez władze samorządowe na wniosek Jana Adamskiego i Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy.

Pan Jan był wspaniałym popularyzatorem i niesamowitym gawędziarzem, który swoim krasomówstwem trafiał do każdego słuchacza. Doskonale znał dzieje swego rodzinnego miasta, swojej Małej Ojczyzny, a posiadaną wiedzą dzielił się ze słuchaczami podczas licznych spotkań organizowanych przez Miejsko-Gminne Centrum Kultury i Sportu, Towarzystwo Przyjaciół Choroszczy, instytucje oświatowe (szkoły i przedszkola) oraz inne podmioty. Brał aktywny udział w „Poniedziałkowych spotkaniach z historią” i „Kawiarenkach Historycznych”. Był częstym gościem „Choroszczy historycznie” w Twojej Telewizji Regionalnej. Wielokrotnie też był gościem „Obiektywu” Telewizji Białystok, a jego głos można było usłyszeć w programach historycznych Radia Białystok.

Pan Jan Adamski nie był członkiem żadnej partii politycznej, niemniej jednak aktywnie włączył się w proces przemian ustrojowych zapoczątkowanych w 1989 roku w Polsce. Był współorganizatorem powołania Komitetu Obywatelskiego Miasta i Gminy Choroszcz, aktywnym członkiem jego zarządu. Działalność Komitetu zaowocowała wygraniem wyborów samorządowych w 1990 roku i wybraniem nowych władz gminnych. Działalność Komitetu Obywatelskiego przeszła do historii. Ciekawostką wartą uwagi jest fakt, że została ona zaznaczona stosownym napisem na mosiężnym dzwonku, ufundowanym przez Jana Adamskiego, prezesa zarządu Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy. Dzwon wisiał na łańcuszku pod sygnaturką zamontowaną na dachu kościoła parafialnego w Choroszczy od 17 czerwca 1988 do 25 kwietnia 2009 roku.

Pan Jan był też autorem artykułów dotyczących Choroszczy i powstania styczniowego, publikowanych między innymi w cyklu publikacji „Małych Miast”, sygnowanych przez Collegium Suprasliense oraz w wydawnictwie pt.: „Polskie tradycje niepodległościowe Choroszczy i okolic. Bohaterowie sprzed stu lat. Portret zbiorowy”, wydanych przez Fundację Pole Kultury. Jego cenne spostrzeżenia często znajdowały odzwierciedlenie w Kramiku Regionalnym „Kuriera Podlaskiego”, prowadzonym przez prof. Adama Czesława Dobrońskiego.

Wystawy kolekcjonerskie Pana Jana Adamskiego wielokrotnie wzbogacały Dni Choroszczy, uroczystości religijno-patriotyczne organizowane przez Gminę Choroszcz, konferencje i sympozja naukowe – lokalne i regionalne. Symbolicznym i materialnym akcentem tych obchodów w Miejscu Pamięci Narodowej tzw. Szubienicy była Flaga Powstańcza, Dzwon Wolności i łuska armatnia ze zbiorów Pana Jana.

Za swoje zasługi Jan Adamski był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany przez władze państwowe i samorządowe. Przed laty był odznaczany m.in. brązową i srebrną odznaką – Wzorowy Żołnierz I i II stopnia, Zasłużony Białostocczyźnie, odznaką Zasłużony Działacz Kultury, Medalem za zasługi dla Turystyki, Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi. Przed laty miejscowe władze samorządowe przyznały mu odznaczenie „Zasłużony dla Choroszczy”. Przed dwoma laty, 10 grudnia 2019 roku w siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, nasz wspaniały Kolega i Przyjaciel otrzymał Honorową Nagrodę „Świadek Historii”. Był to szczególny wyraz uznania dla tego wspaniałego społecznika, pasjonata historii, kolekcjonera i przewodnika turystycznego.

Pamięć o Janie Adamskim na zawsze będzie trwać w naszych sercach. Niech dobry Bóg obdarzy Go szczęściem wiecznym.

Józef Waczyński,
prezes zarządu
Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy