Ustawa zawiera szereg korzystnych zmian dla rolników, wśród których do najważniejszych można zaliczyć:

1. Prawo do wypłaty emerytury rolniczej w pełnej wysokości bez konieczności zbywania gospodarstwa rolnego

Rolnicy mogą pracować i jednocześnie otrzymywać swoją emeryturę rolniczą, tak samo, jak dzieje się to w przypadku emerytów pobierających świadczenie z ZUS. Rolnik emeryt nie musi teraz wyzbywać się gospodarstwa rolnego – jak miało to miejsce dotychczas – żeby mieć prawo do wypłaty emerytury rolniczej w pełnej wysokości.

Emerytom, którzy mieli zawieszoną wypłatę części uzupełniającej emerytury rolniczej z powodu prowadzenia działalności rolniczej, Kasa podejmie z urzędu wypłatę świadczenia w pełnej wysokości w lipcowych terminach płatności, a w czerwcu dokona wyrównania części uzupełniającej za ten miesiąc.

Przy wznowieniu wypłaty części uzupełniającej emerytury rolniczej osobom, które ukończyły 75 lat życia, zostanie z urzędu podjęta wypłata dodatku pielęgnacyjnego. Osobom takim ośrodki pomocy społecznej wstrzymają wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego.  

Działanie z urzędu nie wymaga od rolników składania wniosków.

2. Większa ochrona dla ubezpieczonych i domowników całkowicie niezdolnych do pracy w gospodarstwie rolnym

Prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy uzyskują również ubezpieczeni całkowicie niezdolni do pracy w gospodarstwie rolnym, którzy posiadają co najmniej 25 lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowego. 

Do 25-letniego okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego zalicza się m.in. okresy ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz okresy innego ubezpieczenia, w tym za granicą.

W takim przypadku nie jest wymagane, aby całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu. Nie jest wymagane również udowodnienie 5 lat podlegania ubezpieczeniu w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

3. Doliczenie okresów odbywania służby wojskowej do wysokości emerytury rolniczej

Od 15 czerwca br. osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., które nie mają ustalonego prawa do emerytury z ZUS, zostanie doliczony do wysokości emerytury rolniczej okres odbywania czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim przed dniem 1 stycznia 1999 r. – po 1% emerytury podstawowej za każdy rok. Dotychczas osobom tym nie uwzględniano do emerytury rolniczej okresów innego ubezpieczenia społecznego.

4. Skrócenie okresu umowy dzierżawy przy wypłacie okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy 

W celu zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej osoba uprawniona do okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy może zawrzeć umowę dzierżawy na okres, na jaki zostało przyznane jej prawo do renty (np. na rok lub 2-3 lata). Dotychczas podstawę do wypłaty okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy stanowiła umowa dzierżawy zawarta na co najmniej 10 lat.

5. Rozszerzony katalog osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników

Rolnicy i domownicy, którzy podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy (działalność rolnicza prowadzona w gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny produkcji rolnej) nadal podlegają temu ubezpieczeniu pomimo objęcia ich ubezpieczeniem społecznym w ZUS z tytułów:

• pobierania świadczenia integracyjnego lub pobierania stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, 

• pobierania stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostali skierowani przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych,
• pobierania stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych,
• pełnienia czynnej służby wojskowej jako żołnierz niezawodowy,

• odbywania służby zastępczej.

Rolnicy i domownicy, spełniający omówione wyżej warunki, mogą w każdym czasie odstąpić od ubezpieczenia społecznego rolników, składając w Kasie oświadczenie w tej sprawie. Ubezpieczenie to ustaje jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym oświadczenie o odstąpieniu od ubezpieczenia zostało złożone w Kasie.

Nowe przepisy dają rolnikom i domownikom jednocześnie możliwość „przywrócenia” do ubezpieczenia społecznego rolników, za okresy przypadające przed dniem 15 czerwca 2022 r., za które zostali wyłączeni z tego ubezpieczenia decyzją Kasy w związku z podleganiem ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z wyżej wymienionych tytułów.

Przywrócenie do ubezpieczenia społecznego rolników wymaga złożenia w jednostce organizacyjnej Kasy wniosku w tej sprawie w terminie 6 miesięcy od daty wejścia w życie powyższych zmian, tj. od 15 czerwca do 15 grudnia 2022 r.

WAŻNE ! 

• Fakt podjęcia wyżej wymienionych aktywności należy zgłosić Kasie, gdyż może to mieć wpływ na prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego osoby zainteresowanej, jak i członków jej rodziny zgłoszonych przez nią do tego ubezpieczenia. 
• Rolnicy i domownicy w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników przy jednoczesnym podleganiu ubezpieczeniu społecznemu w ZUS, nie mają możliwości skorzystania z prawa do finansowania ze środków budżetu państwa składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem.

6. Rehabilitacja w Centrach Rehabilitacji Rolników KRUS także dla rolników-emerytów

W wyniku zmian w ustawie, od 1 stycznia 2023 r. Kasa może kierować na rehabilitację leczniczą osoby uprawnione do emerytury rolniczej. Turnus rehabilitacyjny dla tych osób będzie trwał 21 dni.

7. Turnusy regeneracyjne dla opiekunów osób niepełnosprawnych

KRUS będzie kierował do Centrów Rehabilitacji Rolników także ubezpieczonych opiekunów osób niepełnosprawnych na tzw. turnusy regeneracyjne. 7-dniowe turnusy regeneracyjne mają na celu poprawę kondycji psychofizycznej i jakości życia opiekunów osób niepełnosprawnych. Przepisy te wejdą w życie 1 stycznia 2023 r.                                           

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem zmian dotyczących zasad rehabilitacji w KRUS, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2022 r. poz. 1155).

Źródło: KRUS