Grodziska to współczesna pozostałość po grodach, które funkcjonowały w średniowieczu. Do dziś pozostały po nich wały i fosy; reszta umocnień, a także wszystkie zabudowania drewniane. Grodziska w swej pełnej formie nie przetrwały upływu czasu i licznych konfliktów zbrojnych. Niemniej, mazowieckie grody, zlokalizowane wzdłuż Narwi, pozwalały nie tylko chronić się w nich miejscowej ludności, ale też stanowiły regionalne centra gospodarcze, administracyjne czy religijne. Niektóre funkcjonowały dłużej, część z nich działała bardzo krótko lub wręcz nie udało się ich wybudować do końca, jak np. grodu na terenie gminy Choroszcz, który pod koniec XIV wieku budowany był w Złotorii.

Gród w Tykocinie funkcjonował najpewniej w XIII wieku. Co prawda, nie był on obiektem szczegółowych badań archeologicznych, ale z jego położenia można domyślać się, że pełnił funkcję obronną na rzecz lokalnego osadnictwa i osłaniał przeprawę na Narwi. Być może uległ zniszczeniu około połowy XIII wieku. Dopiero ponad wiek później Mazowszanie spróbowali zbudować w okolicy nowy gród, właśnie w Złotorii, jednak w trakcie budowy zniszczyli go Krzyżacy. Dopiero w późniejszych czasach w Tykocinie został zbudowany zamek, jednak odbyło się to już w innej lokalizacji, a stare grodzisko utraciło swoje obronne znaczenie.

Duży, kilkuczłonowy gród w Starej Łomży funkcjonował zapewne już od XI wieku i pełnił, poza funkcją obronną, także rolę lokalnego centrum administracyjnego, rzemieślniczego i religijnego. Mimo zniszczenia grodu, w początku XV wieku, Łomża, już w nowej lokalizacji, została odbudowana i stała się siedzibą dużej jednostki terytorialnej – ziemi łomżyńskiej, wchodzącej w skład Księstwa Mazowieckiego.

Z kolei gród w Wiźnie, o genezie XI-wiecznej, był najważniejszym punktem obronnym całego wschodniego Mazowsza – miał on bronić od najazdów pruskich, jaćwieskich i litewskich. Był on nieraz zdobywany i niszczony, jednak za każdym razem książęta mazowieccy nakazywali jego odbudowę, ponieważ pozwalał on utrzymywać kontrolę nad drogami lądowymi i wodnymi górnej Narwi i Biebrzy. Rola obronna Wizny była nie do przecenienia, nawet współcześnie, o czym świadczyły walki w tej okolicy w trakcie kampanii wrześniowej II wojny światowej. W XV wieku także Wizna, już jako miasto, stała się siedzibą jednostki terytorialnej – ziemi wiskiej. Późniejsze wojny i koleje losu spowodowały jednak jej marginalizację, a dziś Wizna jest wsią.

Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży posiada stałą wystawę archeologiczną, gdzie znajdują się przedmioty pozyskane m. in. podczas prac na nadnarwiańskich grodziskach. Ekspozycja uzupełnia więc to, czego na grodziskach już nie można zobaczyć.

Po zwiedzaniu muzeum z Klubem Turysty Kulturalnego, będzie zorganizowany ciepły posiłek w restauracji.

Wyjazd z Klubem Turysty Kulturalnego
zaplanowany jest na piątek 26 kwietnia 2024 roku.

Wyjazd: o godz. 8.30 spod M-GCKiS w Choroszczy, powrót: ok. godz. 15.30.

Koszt wyjazdu, przy założeniu że zbierze się pełna grupa uczestników: 80 zł. Koszt obejmuje transport z ubezpieczeniem, bilet wstępu do muzeum, ciepły posiłek, opiekę organizatora.

Zapisy – do 19 kwietnia pod nr tel.: 85 719 14 31 lub osobiście w Centrum Kultury. Liczba miejsc jest ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

Zapraszamy!