4 poniższe schematy opisują różne sytuacje, w których możemy się znaleźć my i opiekujący się nami lekarz. Prezentowane algorytmy pokazują ścieżki postępowania zarówno w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ), jak i na innych poziomach opieki. Schematy dotyczą sytuacji, gdy pacjent jest samodzielny i niesamodzielny, oraz gdy ma objawy charakterystyczne dla COVID-19 takie jak: gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku lub gdy nie wystąpią wszystkie te objawy naraz, ale ma infekcję.

 I. PACJENT MA OBJAWY I JEST SAMODZIELNY

Zlecenie badania w kierunku SARS-CoV-2 przez lekarza POZ dla pacjenta samodzielnego, który ma cztery objawy charakterystyczne dla COVID-19: gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku wygląda następjjąco:

1. Pacjent kontaktuje się z POZ, aby ustalić termin porady osobistej lub teleporady. WAŻNE: w przypadku dzieci do 2. roku życia porada ma zawsze formę osobistą.
2. Zlecenie testu na koronawirusa jest możliwe, tylko jeśli zostaną stwierdzone i udokumentowane klinicznie cztery objawy choroby COVID-19:

• temperatura ciała powyżej 38 stopni Celsjusza,
• kaszel,
• duszność,
• utrata węchu lub smaku.

3. Jeśli pacjent ma powyższe objawy, wtedy lekarz zleca test (za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl) oraz przekazuje pacjentowi informację o mobilnych punktach pobrań tzw. drive thru, w których można wykonać badanie. Lekarz informuje pacjenta o konieczności unikania transportu publicznego – autobusów i taksówek.
4. Lekarz POZ zgłasza do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej dane pacjenta z podejrzeniem zakażenia SARS-COV-2 (wypełnia w tym celu odpowiedni formularz w systemie gabinetowym lub w aplikacji gabinet.gov.pl).
5. Jeśli umożliwia to stan pacjenta, wtedy pacjent samodzielnie, samochodem (unikając publicznych środków transportu) udaje się do punktu drive thru, by wykonać badanie. Lista punktów dostępna jest na stronie: https://www.pacjent.gov.pl/aktualnosc/test-w-mobilnym-punkcie-pobran. Pacjent musi zabrać ze sobą dokument ze zdjęciem i nr PESEL. Na miejscu nie wysiada się z auta. Wymaz z nosogardzieli jest pobierany przez otwarte okno samochodu. Test jest bezpłatny.
6. Pobrana próbka trafia do analizy do laboratorium COVID. Informacja o wyniku testu trafia do systemu. Widzi ją:

• lekarz POZ – w gabinet.gov.pl,
• pacjent – w Internetowym Koncie Pacjenta
• Wojewódzkie i Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne – w systemie EWP.

7. Jeśli wynik jest pozytywny, lekarz rodzinny informuje pacjenta o wyniku testu i o konieczności udania się do oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego. Lekarz POZ przekazuje także informację do szpitala z oddziałem zakaźnym o fakcie skierowania pacjenta z potwierdzonym COVID-19.

W szpitalu podejmowane są decyzje o:

• przyjęciu pacjenta do szpitala,
• rozpoczęciu izolacji pacjenta w izolatorium (w izolatoriach przebywają m.in. osoby, które nie mogą odbyć kwarantanny w domu, aby nie narażać na zakażenie koronawirusem najbliższych),
• rozpoczęciu przez pacjenta izolacji domowej.

Lekarz szpitala wprowadza informację o izolacji domowej do systemu gabinet.gov.pl (taka usługa będzie dostępna od 1 października 2020 r.), natomiast o hospitalizacji lub skierowaniu do izolatorium – do rejestru COVID-19. Jeśli nie ma możliwości wpisania danych do gabinet.gov.pl, informację przekazuje się do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, która wprowadza ją do systemu EWP.

II. PACJENT MA OBJAWY, ALE NIE JEST SAMODZIELNY, CO WTEDY?

Inaczej wygląda zlecenie badania w kierunku SARS-CoV-2 przez lekarza POZ u pacjenta niesamodzielnego, który spełnia kryteria zlecenia testu podczas teleporady, czyli ma takie objawy jak: gorączka, duszność, kaszel, utrata węchu lub smaku.

1. Gdy pacjent samodzielnie nie może udać się do drive thru, lekarz POZ kontaktuje się telefonicznie z Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną (WSSE) i przekazuje informację o konieczności wykonania testu. WSSE wystawia zlecenie testu i wysyła do pacjenta karetkę „wymazówkę”.

2. Następnie lekarz POZ zgłasza do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (PSSE) dane pacjenta z podejrzeniem zakażenia SARS-COV-2 (wypełnia w tym celu odpowiedni formularz w systemie gabinetowym lub w aplikacji gabinet.gov.pl).

3. Informacja o wyniku testu jest widoczna dla:

• pacjenta – w Internetowym Koncie Pacjenta,
• w systemie dostępnym dla Wojewódzkich i Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych.

4. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna informuje lekarza POZ o wyniku badania. Lekarz rodzinny informuje pacjenta o wyniku dodatnim i o konieczności udania się do oddziału zakaźnego/obserwacyjno-zakaźnego. Tam zapada decyzja o:

• przyjęciu pacjenta do szpitala
• rozpoczęciu izolacji pacjenta w izolatorium
• rozpoczęciu przez pacjenta izolacji domowej.

III. PACJENT NIE MA PEŁNYCH OBJAWÓW I JEST SAMODZIELNY

1. Gdy do lekarza POZ zgłosi się pacjent samodzielny z objawami infekcji, ale lekarz nie stwierdzi objawów kwalifikujących do skierowania na badanie w kierunku SARS-COV-2, wtedy umawia następną teleporadę w ciągu 3-5 dni od pierwszej wizyty.
2. Jeśli podczas drugiej teleporady lekarz POZ nie stwierdzi objawów spełniających kryteria skierowania na badanie w kierunku SARS-CoV-2, może umówić wizytę osobistą w POZ.
3. Jeśli lekarz POZ stwierdzi u pacjenta objawy kwalifikujące do zlecenia badania w kierunku SARS-COV-2, zleca test za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl oraz przekazuje pacjentowi informację o drive thru, w których można wykonać badanie.
4. Podczas wizyty osobistej, po zbadaniu pacjenta, lekarz może (jeśli uzna to za konieczne) zlecić wykonanie badania w kierunku SARS-CoV-2.

 IV. CO DZIEJE SIĘ, GDY PACJENT DOWIE SIĘ W DOMU, ŻE MA POZYTYWNY WYNIK TESTU

1. Lekarz POZ informuje pacjenta o dodatnim wyniku tekstu na COVID-19 i kieruje go do oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego.  
2. Pacjent, jeśli jest samodzielny, udaje się do szpitala własnym środkiem transportu, unikając transportu publicznego: autobusów, taksówek (w maseczce, unikając kontaktu z innymi osobami). Pacjent udaje się do wyznaczonego przez szpital punktu triage (np. namiotu, wydzielonej izby przyjęć), gdzie niezwłocznie przekazuje informacje o wyniku badania w kierunku SARS-COV-2.
3. Personel medyczny szpitala kieruje pacjenta do odseparowanego miejsca, w którym pacjent czeka na badanie lekarskie. Lekarz decyduje o:

• przyjęciu pacjenta do oddziału,
• przekazaniu pacjenta do innego szpitala, lub
• skierowaniu pacjenta na izolację. W przypadku skierowania na izolację, lekarz decyduje o jej formie: izolacji domowej lub w izolatorium.

4. Jeśli pacjent zostanie skierowany do izolatorium, pozostaje pod opieką lekarza szpitala.
5. Pacjent skierowany do odbycia izolacji domowej, pozostaje pod opieką lekarza POZ. Lekarz POZ dzwoni wówczas do pacjenta w 8-10 dobie, aby uzyskać informacje o stanie jego zdrowia.
6. Pacjent, u którego nie wystąpiły objawy, zostaje automatycznie zwolniony z izolacji po 10 dniach od wykonania testu.
7. Gdy u pacjenta wystąpiły objawy, które w ocenie lekarza kwalifikują go do wydłużenia czasu izolacji, lekarz POZ określa dzień zakończenia izolacji lub termin ponownej teleporady. Gdyby wystąpiły objawy wskazujące na zagrożenie zdrowia lub życia, należy wezwać zespół ratownictwa medycznego i koniecznie poinformować dyspozytora medycznego o tym, że chory przebywa w izolacji domowej.

Fot. www.foter.com