Znicze pamięci na Mogile Powstańczej w Choroszczy
W 157. rocznicę tragedii – publicznej egzekucji powstańców styczniowych w Choroszczy, Burmistrz Choroszczy Robert Wardziński oddał hołd i zapalił znicze pamięci na Mogile Powstańczej, wraz z członkami Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy: Anną Dąbrowską-Czochańską – sekretarzem Towarzystwa, Zdzisławem Czochańskim, a także dyrektorem M-GCKiS Przemysławem Waczyńskim.
Mogiła powstańców styczniowych zlokalizowana jest w Choroszczy przy ul. Zastawie, tuż przy rzece Horodniance.
Mogiła upamiętnia synów tej ziemi, którzy 157 lat temu, w powstaniu styczniowym oddali swoje życie za Ojczyznę. Dowódcą oddziału powstańczego, którego członkowie rekrutowali się z tych stron, był Ksawery Markowski, szlachcic herbu Szeliga, z Uroczyska Dzikie. Za działalność przeciwko zaborcy, na mocy Konfirmacji Dowódcy Wojsk Wileńskiego Okręgu Wojennego gen. Michała Murawiowa, Ksawery Markowski został skazany na śmierć przez rozstrzelanie. Osierocił siedmioro dzieci.
Tego dnia w Choroszczy zostali również powieszeni: szlachcic Jan Rogowski oraz włościanin Wincenty Oświeciński. Trzy dni wcześniej: 11.10.1863 r. w Grodnie został rozstrzelany Dominik Toliński.
Wraz z Ksawerym Markowskim, w Mogile Powstańczej spoczywają: Kazimierz Grzybko, cieśla Łotowski oraz Jan Markowski (poległy pod Mężeninem).
Po odczytaniu wyroku na Rynku w Choroszczy przed kościołem, egzekucji dokonano w ogrodach za klasztorem Dominikanów. Ciała powstańców zakopano na miejscu kaźni, które następnie kozacy – dla uniemożliwienia jego znalezienia i dokonania pochówku – stratowali kopytami swoich koni.
