Choroszcz – Cmentarz Parafialny

Cmentarz Parafialny w Choroszczy z Kaplicą pw. Ducha Świętego, znajduje się przy ul. Piaskowej Choroszczy i upamiętnia powstania styczniowego oraz poległych powstańców z parafii Choroszcz.

Na cmentarzu zlokalizowane są trzy groby powstańcze: przy alejce głównej w starej części cmentarza znajduje się miejsce pochówku ppor. Mikołaja Tureckiego (l. 90; ur. 6 XI 1842, zm. 23 X 1932) i Józefa Andruszkiewicza (l. 93; ur. w 1836, zm. 18 VII 1929).

Bliżej tzw. Sinej Bramy(głównej bramy wejściowej) znajduje się grób Stanisława Potockiego, weterana dwóch powstań: listopadowego i styczniowego, który dożył aż 103 lat (grób nie jest oznaczony imieniem powstańca, ale Józefy Potockiej, l. 83; zmarłej w 1941 roku).

Kaplica pw. Ducha Świętego, choć w pierwotnym zamyśle miała być poświęcona jedynie powstańcom styczniowym, stała się ostatecznie mauzoleum parafian choroszczańskich poległych w walce o wolność Ojczyzny w latach 1863, 1914-1919 i 1921. Ponadto cmentarz był schronieniem dla żyjących obrońców ojczyzny: jak wspomina Paulina Kondzior – wnuczka Józefa Andruszkiewicza: w związku z poszukiwaniami prowadzonymi przez carskich żandarmów, jej dziadek: Józef Andruszkiewicz przez około 3 miesiące ukrywał się nocami w grobowcu nieznanego księdza. Grobowiec jest zdobiony rzeźbionym kielichem z hostią, ma wielkość ok. 4,4 m na 2,1 m; wejście do grobowca jest obecnie zamurowane, jednak na metalowych drzwiczkach widoczne są ślady sześciu kul carskich – są to otwory i wgłębienia od rykoszetów po toczonych w tym miejscu walkach. W październiku 2007 przeprowadzono częściową odnowę grobowca oraz zamontowano płytę kamienną z informacją o powstańcu Józefie Andruszkiewiczu.

    

Powrót na początek strony